Η ευτυχία είναι για πολλούς ο απώτερος σκοπός της ζωής ή μια έννοια άπιαστη και δύσκολη να κατακτηθεί. Όμως η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση. Η ευτυχία μπορεί να γίνει συνήθεια και να ενταχθεί στη ζωή σου, όπως ένας μυς που τον εξασκείς για να τον ενδυναμώσεις.

Ειδικά την περίοδο των γιορτών, με τους γρήγορους ρυθμούς της προετοιμασίας, τις επαφές με κοντινά πρόσωπα που γεννούν συγκρίσεις, και το κλείσιμο της χρονιάς που φέρνει ενδοσκόπηση και δημιουργία στόχων, τα συναισθήματα είναι πολλά και τεταμένα.

Με τις πρακτικές που θα αναλύσουμε παρακάτω, θα μπορέσεις να δεις τα πράγματα με μια άλλη ματιά και να ξεκινήσεις τη νέα χρονιά με τον καλύτερο τρόπο.

Τι είναι τελικά η ευτυχία

Τι είναι όμως η ευτυχία και πώς ορίζεται; Παρότι είναι μια αρκετά αόριστη έννοια που οι ερευνητές δεν έχουν καταφέρει να συμφωνήσουν στον ορισμό της, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη ζωή των ανθρώπων και έχει τεράστιο αντίκτυπο στον τρόπο ζωής. Σύμφωνα με τους επιστήμονες της ψυχολογίας, η ευτυχία:

• Είναι μια φευγαλέα, μεταβλητή κατάσταση και όχι μακροχρόνιο ή μόνιμο χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς μας. Δηλαδή δεν μπορούμε να είμαστε διαρκώς ευτυχισμένοι.
• Έχει διαφορά από τα πιο έντονα συναισθήματα της χαράς ή της έκστασης και προσδιορίζεται περισσότερο με το αίσθημα της ικανοποίησης ή της ευχαρίστησης.
• Δεν είναι απαραίτητα μόνο εσωτερική ή εξωτερική εμπειρία (συναίσθημα ή επίδειξη) αλλά μπορεί να είναι και τα δύο.

Υπάρχει όμως και ένας μαθηματικός τύπος που μπορεί να εξηγήσει την ευτυχία, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε ο Martin Seligman, ιδρυτής της Θετικής Ψυχολογίας:

Βλέπεις λοιπόν πως το 50% της ευτυχίας σου καθορίζεται από τα γονίδιά σου, το 40% από τις δραστηριότητες που κάνεις κάθε μέρα και ένα μικρό ποσοστό της τάξης του 10% επηρεάζεται από τις συνθήκες της ζωής σου.

Με βάση τα παραπάνω, πώς μπορείς να κάνεις την ευτυχία μέρος της ζωής σου και να την αισθάνεσαι πιο συχνά;

Πώς να αποκτήσεις την ευτυχία

Όπως είπαμε και παραπάνω, η ευτυχία δεν είναι μια μόνιμη κατάσταση, αλλά ένα μεταβλητό συναίσθημα που εξαρτάται κατά πολύ από γονιδιακούς παράγοντες και καθημερινές δραστηριότητες, και λιγότερο από τις συνθήκες της ζωής.

Άρα λοιπόν, βοηθάει να κάνεις πράγματα μέσα στην ημέρα που θα σε κάνουν να νιώθεις καλά. Με την καλλιέργεια συνηθειών και πρακτικών που ενισχύουν τη σωματική και ψυχολογική ευεξία και ηρεμία, η ευτυχία θα είναι πιο προσιτή στην καθημερινότητά σου.

Δες παρακάτω 4 βασικούς κανόνες για ενίσχυση της ευτυχίας:

Νέες εμπειρίες

Βγαίνοντας από τη ρουτίνα και την πεπατημένη, δίνεις νέα ερεθίσματα στον εγκέφαλό σου και ανοίγεις τους ορίζοντές σου. Μπορεί να είναι κάτι απλό όπως το να ακολουθήσεις διαφορετική διαδρομή για να πας στη δουλειά ή κάτι πιο μακροπρόθεσμο όπως το να μάθεις κάτι νέο ή να ξεκινήσεις ένα χόμπι.

Ευγνωμοσύνη

Η ευγνωμοσύνη είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ευτυχία. Με το να αφιερώνεις τακτικά λίγο χρόνο για να σκέφτεσαι όσα έχεις καταφέρει, τα αγαπημένα σου πρόσωπα και τις θετικές εμπειρίες που έχεις ζήσει, θα ανοίξεις χώρο για να δεχτείς την ευτυχία στη ζωή σου.

Ανθρώπινη επαφή

Η επαφή με φίλους και αγαπημένα πρόσωπα δρα ως βάλσαμο στην ψυχή και ενισχύει την ευτυχία. Δώσε προτεραιότητα στο να περνάς περισσότερο χρόνο με ανθρώπους που σε κάνουν να αισθάνεσαι καλά και να δημιουργείτε μαζί όμορφες αναμνήσεις.

Σωματική Άσκηση και Ψυχική Υγεία

Η άσκηση δεν κάνει μόνο καλό στο σώμα, αλλά και στο πνεύμα. Με την σωματική άσκηση εκκρίνονται ενδορφίνες και σεροτονίνη, που ενισχύουν την καλή διάθεση και τη θετική ενέργεια. Επίσης, με το να κρατάς το μυαλό σου απασχολημένο, αποφεύγεις το υπερβολικό άγχος και ενδυναμώνεις τη δημιουργικότητα και την επίλυση προβλημάτων.

Στο τελευταίο σημείο θα σε βοηθήσει και η ενσυνειδητότητα, το λεγόμενο mindfulness, που σίγουρα θα έχεις δει ή ακούσει. Όπως με την άσκηση απελευθερώνονται οι ορμόνες της χαράς, με την ενσυνειδητότητα και τον διαλογισμό μειώνεται το άγχος και ενισχύεται η ευεξία.

Η ενσυνειδητότητα (mindfulness) και τα οφέλη της

Το mindfulness περιγράφει τη δυνατότητα να είμαστε πλήρως παρόντες στη στιγμή, με συνείδηση του πού βρισκόμαστε και τι κάνουμε. Ορίζεται ως μια γαλήνια συνειδητότητα του τι συμβαίνει γύρω μας, χωρίς έντονη αντίδραση ή πίεση.

Συνδέεται με τον διαλογισμό (meditation), καθώς ο διαλογισμός αποτελεί ιδανική άσκηση για την ανάπτυξη και ενδυνάμωση της ενσυνειδητότητας. Με την ένταξη του mindfulness στην καθημερινότητα, την εξάσκηση και ενθάρρυνσή του, μπορείς να αποκομίσεις σημαντικά οφέλη, όπως:

• Διατήρηση ηρεμίας και ψυχικής ευεξίας: η τεχνική του mindfulness μειώνει το στρες και σου προσφέρει ποιοτικό χρόνο με τον εαυτό σου. Κερδίζεις ενσυναίσθηση για τον εαυτό σου και τους άλλους, με καλύτερη διαχείριση των συναισθημάτων και αντιμετώπιση όσων σου συμβαίνουν.
• Βελτίωση εγκεφαλικών λειτουργιών: μέσω των τεχνικών του mindfulness βελτιώνεις τη συγκέντρωση, τη μνήμη, τις κοινωνικές σου δεξιότητες, αλλά και τη δημιουργικότητα και τη φαντασία σου.
• Βελτίωση σωματικής ευεξίας: το μυαλό και το σώμα είναι αλληλένδετα, κι έτσι καλές ψυχικές πρακτικές και συνήθειες βοηθούν και τη σωματική ευεξία και κινητική δραστηριότητα. Επίσης το mindfulness βοηθάει στην καλύτερη ποιότητα ύπνου.

Πώς να εντάξεις την ενσυνειδητότητα στην καθημερινότητα

Αν σου φαίνεται δύσκολο μέσα στην πιεστική καθημερινότητα, μην αποθαρρύνεσαι. Χρειάζεσαι μόλις λίγα λεπτά συστηματικής και καθημερινής ενσυνειδητότητας για να αποκομίσεις τα οφέλη της και να χτίσεις τη συνήθεια που θα σε φέρει πιο κοντά στην ευτυχία.

Δες μερικούς τρόπους:

• Διαλογισμός: μπορείς να ακολουθήσεις καθοδηγούμενες πρακτικές διαλογισμού που είναι πιο εύκολες για αρχή, με τη χρήση άρθρων ή βίντεο, ακόμα και εφαρμογών για το κινητό σου.
• Τεχνικές αναπνοής: με την εξάσκηση της αναπνοής δίνεις προσοχή στο σώμα σου και έρχεσαι σε επαφή με την παρούσα στιγμή.
• Δραστηριότητες με νόημα: αντί να κάνεις τις καθημερινές σου δραστηριότητες μηχανικά, δώσε λίγη προσοχή στον σκοπό και συγκεντρώσου σε αυτό που κάνεις.
• Ενσυναίσθηση στις ανθρώπινες επαφές: μπορείς κι εκεί να εξασκήσεις την ενσυνειδητότητα, δίνοντας προσοχή στον συνομιλητή σου και εστιάζοντας το μυαλό σου στη συζήτηση.

Όσον αφορά το υπόλοιπο 10% που αναφέρεται στον μαθηματικό τύπο της ευτυχίας, δηλαδή τις συνθήκες της ζωής σου, κι εκεί μπορείς να κάνεις κινήσεις για βελτίωση. Παρότι δεν μπορείς να ελέγξεις το μέλλον, μπορείς να αποφύγεις ένα μεγάλο μέρος της αβεβαιότητας και της ανησυχίας κάνοντας καλό προγραμματισμό, για παράδειγμα με ένα ιδιωτικό πρόγραμμα ασφάλισης υγείας. Έτσι θα μπορείς να εστιάσεις σε ό,τι έχει πραγματικά σημασία: την ευεξία τη δική σου και των αγαπημένων σου προσώπων.